Tám Lê Thanh

Lê Thanh vào năm 1963.

Lê Văn Dọn (10 tháng 7 năm 1925 – 11 tháng 3 năm 2006), bí danh Tám Lê Thanh, Lê Thanh hay Tám Dọn, là một nhà lãnh đạo quân sự cấp cao mang quân hàm Trung tướng của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hai cuộc chiến tranh với Pháp và Mỹ.

Ông là một trong hai vị chỉ huy quân đội Việt Nam khởi xướng và trực tiếp xây dựng nên địa đạo Phú Thọ Hòa, một công trình quân sự dưới lòng đất đầu tiên của khu vực Nam Bộ. Là một trong những người đầu tiên góp phần xây dựng nên Trung ương cục miền Nam – căn cứ quân đội cộng sản trong thời kỳ chiến tranh Đông Dương lần thứ hai. Từng là thành viên của Ban lãnh đạo lâm thời Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, trận Tua Hai do Lê Thanh giữ chức vụ chỉ huy phó và trực tiếp tham chiến đã gây sốc cho chính quyền nền Đệ Nhất Cộng Hòa và các cố vấn Hoa Kỳ, đây là sự kiện đầu tiên khiến giới chức Mỹ và Quân lực Việt Nam Cộng hòa bắt đầu thay đổi dần sang chiến tranh du kích để đối phó với quân đội cộng sản. Lê Thanh cũng là vị chỉ huy duy nhất của lực lượng kháng chiến thoát chết trong khi giao tranh với lính Hải quân Hoa Kỳ trên sông Vàm Cỏ Đông vào một đêm năm 1969.

Danh hiệu

Đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. ~ Trương Tấn Sang

“	Đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.	”
—Trương Tấn Sang, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ra quyết định trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho Lê Thanh vào năm 2015.

Nhận xét

“	Một vị tướng "dân vận" có tầm cỡ, một vị tướng lăn lóc với chiến trường khi còn là một cán bộ cấp thấp, một vị tướng vào sanh ra tử như cơm bữa, một vị tướng dũng mãnh trong chiến đấu rất mực đôn hậu trong đời sống bình thường, một vị tướng có rất nhiều bè bạn là những chiến binh cùng xông pha trận mạc, những cán bộ lãnh đạo cấp cao, những nhân sĩ trí thức nổi tiếng – với các vị nhân sĩ trí thức này, Lê Thanh là cái tên đủ tin cậy.	”
—Trần Bạch Đằng, Bí thư Thành ủy Sài Gòn, Phó ban Dân vận Trung ương.

“	Trung tướng Lê Thanh, đảng viên trung dũng kiên cường là một cán bộ mẫu mực của Đảng và Nhà nước, của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng. Đồng chí đã tỏ rõ tấm lòng trong sáng, kiên trung với cách mạng, thủy chung trọn vẹn với gia đình. Đồng chí đã nêu lên tấm gương sáng về đạo đức, lối sống cần, kiệm, liêm, chính, thật thà, giản dị, gần gũi dân chúng và cấp dưới quyền.	”
—Phan Trung Kiên, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.

“	Từ ngày tôi là một cán bộ sơ cấp, chiến đấu trên tuyến biên giới Tây Nam, tôi luôn luôn được Trung tướng Lê Thanh theo dõi, dạy bảo. Đồng chí có một quan điểm sử dụng cán bộ là tạo mọi điều kiện nâng cao trình độ chỉ huy tác chiến. Ngày tôi từ chiến trường K trở về nước, việc đầu tiên đồng chí lo cho tôi là cho tôi dự học ở trường Trung cao Quân sự, sau đó vào Học viện Quốc phòng. Sau này, tôi được bổ nhiệm làm Phó Chỉ huy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tây Ninh, đồng chí hiểu thấu khó khăn lớn của tôi về hoàn cảnh hậu phương nên mặc dù tôi không yêu cầu, đồng chí vẫn bố trí tôi về Long An để tiện việc chăm sóc hậu phương gia đình tại miền quê Cần Giuộc.	”
—Trần Văn Năm (biệt danh Năm Gấu), Đại tá, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

“	Cả cuộc đời hoạt động, đồng chí Lê Thanh đã gắn bó cùng lực lượng vũ trang Thành phố trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc. Đồng chí là tấm gương kiên trung cách mạng, tiêu biểu của Quân đội nhân dân Việt Nam, xứng danh Bộ đội cụ Hồ.	”
—Phòng Lý luận chính trị – Lịch sử Đảng, Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh.

Trích dẫn

Bức phác họa chân dung Lê Thanh cùng chữ viết tay của ông vào năm 1970.

“	18 thôn vườn trầu, quê hương của Nam Kỳ khởi nghĩa là mồ chôn chủ nghĩa thực dân.	”
—Chữ viết tay của Lê Thanh trong bức họa chân dung được vẽ trên một chuyến bay.

“	Chiến thắng Tua Hai là tiếng kèn hiệu lệnh nổi dậy đồng loạt của đồng bào Nam bộ.	”
—Lê Thanh nhận định về tác động của trận Tua Hai trong chiến tranh Việt Nam.

“	Tôi với anh Năm Thu (Hoàng Minh Đạo) xuất phát từ Củ Chi, qua Trảng Bàng, rồi vượt qua các con lộ số 6, 19, 1... Cơ quan tổ chức rất chu đáo, họ đề nghị chúng tôi không đi chung với nhau, khi qua sông không được đi chung một ghe. Đến Vàm Trảng, có hai chiếc ghe lớn, tôi bảo với anh Năm Thu: Anh cứ ở bên đây, tôi qua trước, khi nào tôi qua được hai phần ba thì anh bắt đầu. Khi tôi qua tới bên kia, thấy ghe chở anh Năm đã qua được nửa sông. Bất ngờ hiện ra ba chiếc tàu Mỹ không nổ máy, thả trôi trên sông. Phát hiện chiếc ghe của anh Năm, súng máy trên cả ba chiếc tàu bắn chụm vào, đạn lửa đỏ rực cả mặt sông Vàm Cỏ. Mấy phút sau, máy bay trực thăng ập đến, rọi đèn sáng rõ cả một khúc sông lớn. Chúng quần đảo khắp mặt sông và các vùng xung quanh. Theo đúng chiến thuật, bước tiếp theo chúng cho pháo dập khắp vùng. Lúc đó, chúng tôi đã vượt thoát khỏi vòng vây, chạy về Gò Dầu.	”
—Lê Thanh thuật lại thời điểm ông thoát chết trong một cuộc đụng độ với Hải quân Hoa Kỳ vào năm 1969.

Giai thoại

• Chuyện vui ngày Tết tại Quảng Ngãi, 1953

Eng en đứng kéc! (Anh em đứng gác)

— Hai tướng người gốc Quảng Ngãi Nguyễn Chánh & Nguyễn Đôn phát âm sai, khiến Lê Thanh & Trần Công An "bụm miệng cười" nhưng bị Chủ tịch nước Lê Đức Anh nhắc nhở vì "Chửi cha không bằng pha tiếng.",

• Trận Dầu Tiếng và kỷ niệm với Trung ương Cục miền Nam, 1965

Coi cho đỡ nghiền!

— Các thành viên Trung ương Cục miền Nam (Nguyễn Văn Linh, Phạm Văn Xô, Phạm Thái Bường, Phan Văn Đáng) yêu cầu phát lại nhiều lần một bộ phim câm về điệu nhảy Claquettes của Tây Ban Nha, sau khi Lê Thanh tìm được cuộn phim này trong trận Dầu Tiếng.,

Thư mục

• Spector, Ronald H. (1983) (bằng Tiếng Anh). United States Army in Vietnam, Advice and Support: The Early Years, 1941-1960. Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. ISBN 978-0-16-001600-4. OCLC 12972461. Retrieved on February 9, 2025. 
• Nguyễn Viết Tá (1993) (bằng Tiếng Việt). Miền Đông Nam Bộ kháng chiến, 1945- 1975 (Tập 2). 2. Hà Nội: Nhà xuất bản Quân đội nhân dân. OCLC 32857306. Retrieved on July 21, 2024. 
• Trần Bạch Đằng (1993) (bằng Tiếng Việt). Chung một bóng cờ: Về Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. OCLC 30664146. Retrieved on December 17, 2024. 
• Trần Bạch Đằng (1995) (bằng Tiếng Việt). Mùa thu rồi, ngày hăm ba (Tập 3). 3. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. OCLC 34243570. Retrieved on May 8, 2024. 
• Hồ Hữu Nhựt (2001) (bằng Tiếng Việt). Trí thức Sài Gòn-Gia Định, 1945-1975. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. OCLC 50475271. Retrieved on March 8, 2025. 
• Tỉnh ủy Đồng Nai (2004) (bằng Tiếng Việt). Trung ương Cục miền Nam Chiến khu Đ (1961–1962). Đồng Nai: Nhà xuất bản Tổng hợp Đồng Nai. OCLC 68676680. Retrieved on April 9, 2024. "Đề mục Tài Liệu Nghiên cứu – 4. Trung ương Cục miền Nam Chiến khu Đ" 
• Trần Nam Tiến (2006) (bằng Tiếng Việt). Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Những sự kiện Đầu tiên và Nhất. Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Trẻ. OCLC 85325826. Retrieved on July 21, 2024. 
• Nhiều tác giả (2007) (bằng Tiếng Việt). Bảo Vệ, Xây Dựng Và Đổi Mới Đất Nước. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. OCLC 311117936. Retrieved on February 2, 2024.