Sách Giôna

Sách Giôna (tiếng Hebrew: ספר יונה) là sách tiểu tiên tri Nevi'im trong Kinh Thánh Do Thái cũng như Cựu Ước. Nội dung nói về việc Đức Chúa Trời sai tiên tri Giôna đến với thành Nineveh nhưng ông lại chạy trốn khỏi sứ mệnh thiêng liêng này. Sách này được trong lễ Yom Kippur của Do Thái giáo. Câu chuyện này cũng nổi tiếng và hay được kể trong sách dành cho thiếu nhi.

Như toàn bộ Cựu Ước, sách được chép trên các cuộn giấy bằng chữ Hebrew cổ (một vài đoạn nguyên bản chép bằng chữ Aram), đọc từ phải sang trái.

Kinh Thánh

(Các câu trích dẫn lấy từ bản văn Kinh Thánh Cựu Ước 1925 (Wikisource) trừ khi có ghi chú khác.)

וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם, עִבְרִי אָנֹכִי; וְאֶת-יְהוָה אֱלֹהֵי הַשָּׁמַיִם, אֲנִי יָרֵא, אֲשֶׁר-עָשָׂה אֶת-הַיָּם, וְאֶת-הַיַּבָּשָׁה.
Người trả lời rằng: Ta là người Hê-bơ-rơ, và ta kính-sợ Đức Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời trên trời, Ngài đã làm nên biển và đất khô. (Giôna 1:12)

לְקִצְבֵי הָרִים יָרַדְתִּי, הָאָרֶץ בְּרִחֶיהָ בַעֲדִי לְעוֹלָם; וַתַּעַל מִשַּׁחַת חַיַּי, יְהוָה אֱלֹהָי.
Tôi đã xuống đến chơn nền các núi; Đất đã đóng then nó trên tôi đời đời. Hỡi Giê-hô-va Đức Chúa Trời tôi, nhưng Ngài đã đem mạng-sống tôi lên khỏi hầm-hố! (Giôna 2:7)

וַיַּרְא הָאֱלֹהִים אֶת-מַעֲשֵׂיהֶם, כִּי-שָׁבוּ מִדַּרְכָּם הָרָעָה; וַיִּנָּחֶם הָאֱלֹהִים, עַל-הָרָעָה אֲשֶׁר-דִּבֶּר לַעֲשׂוֹת-לָהֶם--וְלֹא עָשָׂה.
Bấy giờ Đức Chúa Trời thấy việc họ làm đều đã xây-bỏ đường-lối xấu của mình; Đức Chúa Trời bèn ăn-năn sự họa mà Ngài đã phán sẽ làm cho họ, và Ngài không làm sự đó, (Giôna 3:10)
- Bấy giờ, Đức Chúa Trời thấy việc làm của họ và thấy họ đã từ bỏ đường lối xấu xa của mình thì Ngài đổi ý về tai họa định giáng trên họ như đã phán, và Ngài không làm điều đó. (Bản Truyền Thống Hiệu Đính 2010 -RVV11)
- Khi Ðức Chúa Trời thấy những việc họ làm, họ quay bỏ đường lối xấu xa gian ác của họ, Ðức Chúa Trời động lòng thương xót và đổi ý, Ngài không giáng họa trên họ như Ngài đã phán. (Bản Dịch 2011 -BD2011)
- Đức Chúa Trời nhìn thấy điều họ làm, Ngài thấy họ xây bỏ lối sống ác. Vì thế Đức Chúa Trời đổi ý, không giáng tai họa theo như Ngài đã phán. (Bản Dịch Mới -NVB)
- Khi Thượng-Đế thấy điều họ làm, là từ bỏ việc ác, thì Ngài đổi ý không thực hiện điều Ngài đã cảnh cáo và không trừng phạt họ. (Bản Phổ Thông -BPT)
- Thượng Đế thấy việc họ làm, biết họ lìa bỏ đường gian ác, nên Ngài đổi ý không giáng tai họa hình phạt như Ngài đã phán. (Bản Diễn Ý -BDY)
- Và Thiên Chúa đã nhìn đến các việc họ làm, để bỏ đàng dữ họ đã theo mà trở lại. Và Thiên Chúa đã hối hận rút lại sự dữ Người đã nói là sẽ làm cho họ. Vậy Người đã không làm. (Bản dịch của Linh mục Nguyễn Thế Thuấn)
- Thiên Chúa thấy việc họ làm, thấy họ bỏ đường gian ác mà trở lại, Người hối tiếc về tai hoạ Người đã tuyên bố sẽ giáng trên họ, Người đã không giáng xuống nữa.. (Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ)

וַיֹּאמֶר יְהוָה--אַתָּה חַסְתָּ עַל-הַקִּיקָיוֹן, אֲשֶׁר לֹא-עָמַלְתָּ בּוֹ וְלֹא גִדַּלְתּוֹ: שֶׁבִּן-לַיְלָה הָיָה, וּבִן-לַיְלָה אָבָד.
Đức Giê-hô-va lại phán: Ngươi đoái-tiếc một dây mà ngươi chưa hề khó-nhọc vì nó, ngươi không làm cho nó mọc, một đêm thấy nó sanh ra và một đêm thấy nó chết. (Giôna 4:10)

Danh ngôn liên quan

The book thus opposes any attitude of superiority or exclusiveness on Israel's part, and reminds the nation of God's universal and redemptive love for all peoples. - Watson E. Mills, Roger Aubrey Bullard, Mercer Dictionary of the Bible, 1990, tr. 465
Sách bởi đó nghịch lại bất kỳ ý tưởng nào coi Israel là siêu việt hoặc được ân điển duy nhất, đồng thời nhắc nhớ về tình yêu phổ quát và cứu chuộc của Đức Chúa Trời dành cho mọi dân tộc.

The book of Jonah has always seemed bigger than its diminutive size indicates. - Janet Howe Gaines, Forgiveness in a Wounded World: Jonah's Dilemma, 2003, tr. 7
Sách Giôna dường như luôn lớn hơn kích cỡ nhỏ bé của mình.

A mountain of scholarship exists about the book of Jonah that reveals the richness of the story, the many layers of meaning, and the varied applicability of it to so much of human life and thought. - Tim Keller, Rediscovering Jonah: The Secret of God's Mercy, 2020, tr. 1-2
Có đến cả núi nghiên cứu học thuật về sách Giôna cho thấy sự phong phú về câu chuyện, ý nghĩa đa tầng và khả năng ứng dụng đa dạng vào rất nhiều lĩnh vực trong đời sống và suy nghĩ con người.

It is God's actions which make for much of the movement in the book. - Terence E. Fretheim, The Message of Jonah, 2000, tr. 18
Chính hành động của Đức Chúa Trời đã tạo nên phần lớn diễn biến trong sách.

Xem thêm

Liên kết ngoài